Czym są kannabinoidy? CBD i THC to dopiero początek...

W tym artykule przyjrzymy się rodzajom kannabinoidów, ich interakcji z naszym ciałem oraz potencjalnym efektom i zastosowaniom.

Rodzaje kannabinoidów

Istnieją trzy główne rodzaje kannabinoidów:

• Fitokannabinoidy (wytwarzane przez rośliny)
• Endokannabinoidy (wytwarzane przez nasze ciało)
• Syntetyczne kannabinoidy (wytwarzane w laboratoriach)

Fitokannabinoidy

Kiedy większość ludzi mówi o kannabinoidach, zazwyczaj ma na myśli fitokannabinoidy. Pochodzą one z roślin (przyrostek „phyto-” oznacza „roślina”), a najczęstszym źródłem jest Cannabis sativa.

Najlepiej znane fitokannabinoidy to THC (tetrahydrokannabinol) i CBD (kannabidiol). THC jest najobficiej występującym fitokannabinoidem w marihuanie. Choć ma wiele korzystnych efektów, takich jak łagodzenie bólu i nudności, jest przede wszystkim rozpoznawane jako substancja psychoaktywna, która wywołuje „haj” związany z marihuaną.

Z kolei CBD jest niepsychoaktywne, ale ma wiele potencjalnych korzyści, w tym działanie neuroprotekcyjne, przeciwpadaczkowe, przeciwlękowe, przeciwpsychotyczne, przeciwzapalne i przeciwbólowe.

Konopie zawierają również ponad 120 pomniejszych kannabinoidów, takich jak CBG, CBN, CBC, CBDa i CBGa, które występują w mniejszych ilościach.

Główne fitokannabinoidy

Inne źródła fitokannabinoidów

Chociaż konopie są najlepiej znanym źródłem fitokannabinoidów, nie są jedynym. Na przykład, południowoafrykańscy naukowcy niedawno odkryli nową roślinę produkującą fitokannabinoidy: Helichrysum umbraculigerum, znaną lepiej jako wełnista parasolka.

Znanych jest również kilka roślin, które produkują związki podobne do fitokannabinoidów, takich jak echinacea, chmiel i len.

Endokannabinoidy

Endokannabinoidy to kannabinoidy, które nasze ciało produkuje naturalnie. Termin „endo-” oznacza „wewnątrz ciała”. Do najważniejszych z nich należą anandamid (AEA) i 2-arachidonoylglicerol (2-AG).

Anandamid zawdzięcza swoją nazwę sanskryckiemu słowu „ananda”, które oznacza „radość” lub „szczęście”. Badania sugerują, że anandamid odgrywa kluczową rolę w stanie euforii i dobrego samopoczucia często doświadczanym po długotrwałym wysiłku fizycznym.

Nasze ciało produkuje endokannabinoidy na żądanie, co oznacza, że są obecne tylko wtedy, gdy są potrzebne, a następnie szybko się rozkładają.

Syntetyczne kannabinoidy

Syntetyczne kannabinoidy nie występują w naturze; są to cząsteczki stworzone przez człowieka. Najbardziej znanym przykładem jest dronabinol, syntetyczna forma THC stosowana w leczeniu problemów, takich jak nudności i wymioty związane z chemioterapią oraz utrata apetytu u osób z AIDS.

Na rynku pojawiają się także niektóre syntetyczne kannabinoidy pochodzące z konopi, takie jak HHC i THC-O. Te kannabinoidy są zazwyczaj wytwarzane z czystego CBD poprzez proces chemiczny.

Naukowcy często używają syntetycznych kannabinoidów w badaniach, takich jak HU-210 i WIN 55,212-2, dwa syntetyczne warianty THC. Pozwalają one badaczom przezwyciężyć niektóre ograniczenia fitokannabinoidów (takie jak efekty psychoaktywne THC), zwiększyć ich działanie lub dostosować kannabinoidy do konkretnych celów.

Krótkie spojrzenie w przeszłość kannabinoidów

Kannabinoidy swoją nazwę zawdzięczają roślinie konopi, ponieważ to tam po raz pierwszy je odkryto. Używamy konopi w celach medycznych od tysiącleci, z zapisami sięgającymi do farmakopei chińskiego cesarza Shen-nunga z 2700 roku p.n.e.

Kannabinol (CBN) był pierwszym kannabinoidem, który został wyizolowany w 1896 roku; naukowcy wyizolowali CBD i THC w latach 40. XX wieku, a ich strukturę zrozumieli w latach 60.

W 1988 roku odkryto pierwszy receptor kannabinoidowy u myszy i ludzi. Cztery lata później ci sami naukowcy odkryli anandamid, pierwszy endokannabinoid.

Jak działają kannabinoidy: System endokannabinoidowy(Endo Cannabinoid System - ECS)

Kannabinoidy wywierają większość swoich efektów poprzez interakcję z endokannabinoidowym systemem (ECS), który składa się z trzech części:

1. Endokannabinoidy: Kannabinoidy produkowane przez nasze ciało.
2. Receptory: To „zamki”, do których pasują endokannabinoidy, aby wywołać efekt. Dwa główne typy receptorów ECS to CB1, znajdujący się głównie w mózgu, oraz CB2, obfity w komórkach immunologicznych.
3. Enzymy: Substancje odpowiedzialne za budowanie i rozkładanie endokannabinoidów. Dwa kluczowe enzymy to hydrolaza amidu kwasu tłuszczowego (FAAH), która rozkłada anandamid, oraz lipaza monoacyloglicerolowa (MAGL), która rozkłada 2-AG.

Główna rola ECS polega na utrzymaniu równowagi w organizmie, zwanej homeostazą. Aby to osiągnąć, reguluje kluczowe funkcje, takie jak:

• Nastrój i emocje
• Pamięć i funkcje poznawcze
• Ból i stany zapalne
• Metabolizm
• Trawienie
• Temperatura ciała
• Reprodukcja
• Odpowiedź immunologiczna

ECS odgrywa kluczową rolę w naszym zdrowiu. Coraz więcej dowodów sugeruje, że jego dysfunkcja może być związana z trudnymi do leczenia schorzeniami, takimi jak migreny, fibromialgia czy zespół jelita drażliwego.

Jak kannabinoidy wpływają na ECS

Kannabinoidy mogą oddziaływać z ECS na różne sposoby:

• Więzanie z receptorami kannabinoidowymi: Podobnie jak klucz w zamku, wiele kannabinoidów może bezpośrednio oddziaływać z receptorami CB1 i CB2. Niektóre aktywują receptory, wywołując efekt, podczas gdy inne je blokują, zapobiegając jakiejkolwiek reakcji.

• Zmiana sposobu działania receptorów kannabinoidowych: Niektóre kannabinoidy, takie jak CBD, działają jako modulatory allosteryczne, co oznacza, że zwiększają lub zmniejszają reakcję receptorów kannabinoidowych na inne kannabinoidy.

• Inhibicja enzymów endokannabinoidowych: Niektóre kannabinoidy mogą tłumić enzymy rozkładające endokannabinoidy. Na przykład CBD i CBG są znane z hamowania FAAH, co pośrednio zwiększa poziom endokannabinoidów.

Jak kannabinoidy działają poza ECS

Chociaż system endokannabinoidowy jest najczęściej omawiany, kannabinoidy oddziałują także z wieloma innymi systemami komórkowymi w organizmie. Oto kilka przykładów mechanizmów pozasystemowych:

• Receptory serotoninowe: Kilka fitokannabinoidów, w tym CBD, jest znanych z interakcji z określonym podtypem receptorów serotoninowych, zwanym 5-HT1A. Receptory te regulują nastrój, lęk i inne funkcje.

• Kanały TRP: Wiele fitokannabinoidów oddziałuje z kanałami TRP, które odgrywają rolę w regulacji temperatury ciała, percepcji bólu i stanów zapalnych.

• Receptory PPAR: Kannabinoidy, w tym CBD i THC, zostały znalezione w roli aktywatorów receptorów aktywowanych przez proliferatory peroksysomów, które mogą być zaangażowane w wiele ich efektów.

• Receptory glicyny: THC i CBD mogą zwiększać działanie receptorów glicyny, co może mieć działanie przeciwbólowe.

• Enzymy: Niektóre kannabinoidy mogą wpływać na różne enzymy. Na przykład CBD może hamować enzym zaangażowany w przekształcanie serotoniny w melatoninę.

• Adenozyna i dopamina: Kannabinoidy mogą również hamować wychwyt zwrotny substancji chemicznych w mózgu, takich jak adenozyna i dopamina, zwiększając ich stężenie.

• Receptory opioidowe Mu i Delta: Niektóre badania sugerują, że kannabinoidy mogą pośrednio oddziaływać z receptorami opioidowymi.

Korzyści i efekty

Kannabinoidy mogą mieć wiele potencjalnych efektów i korzyści zdrowotnych. Kluczowe właściwości medyczne kannabinoidów obejmują:

• Łagodzenie bólu (szczególnie THC)
• Działanie przeciwzapalne
• Redukcję lęku (szczególnie CBD)
• Poprawę snu
• Tłumienie lub poprawę apetytu
• Neuroprotekcję (ochronę przed chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak choroba Alzheimera)
• Poprawę w padaczce
• Przeciwdziałanie nudnościom i wymiotom
• Poprawę stanu skóry

Jednak potrzeba więcej badań wysokiej jakości, aby potwierdzić większość tych korzyści. Na razie tylko kilka leków na bazie konopi jest zatwierdzonych do stosowania w określonych schorzeniach, takich jak padaczka, anoreksja związana z AIDS i wymioty wywołane chemioterapią.

Niektóre kannabinoidy, zwłaszcza THC, mogą również wywoływać efekty psychoaktywne, takie jak:

• Euforia (tzw. „haj” związany z konopiami)
• Zmienione postrzeganie czasu
• Zmiany nastroju, które mogą obejmować od śmiechu do lęku
• Utrudniona pamięć i trudności w koncentracji

Zastosowanie kannabinoidów

Kannabinoidy są głównie stosowane w dwóch celach:

1. Rekreacyjnie: dla ich efektów psychoaktywnych (głównie THC). Konopie są jednym z najczęściej konsumowanych narkotyków rekreacyjnych na świecie.

2. Terapeutycznie: w celu łagodzenia bólu przewlekłego, bezsenności, lęku, stresu i wielu innych objawów oraz schorzeń. Coraz więcej krajów pozwala kwalifikującym się pacjentom na dostęp do konopi i stosowanie leków na bazie kannabinoidów. Niektórzy właściciele zwierząt domowych również stosują produkty CBD, aby wspierać zdrowie swoich psów i kotów.

Metody spożycia

Najczęstszym sposobem przyjmowania kannabinoidów jest palenie marihuany (suszone kwiaty konopi). Można je również stosować w wielu innych formach, w tym:

• Olejki (np. olej CBD)
• Kapsułki i tabletki
• Spożywka (np. gumy, czekolady, wypieki)
• E-liquidy i kartridże do vaporyzacji
• Kosmetyki, takie jak kremy, maści i balsamy
• Plastry transdermalne
• Spraye podjęzykowe
• Napój (np. herbaty, kawy, napoje infuzowane)
• Inhalacja(waporyzacja)
• Izolaty (czyste kannabinoidy)
• Koncentraty, takie jak shatter

Sposób spożycia kannabinoidów ma znaczący wpływ na intensywność, czas wejścia i długość ich efektów. Na przykład, palenie lub waporyzacja dają niemal natychmiastowe efekty, podczas gdy produkty spożywcze mogą zająć godzinę, aby zadziałać, a ich moc jest mniej przewidywalna.

Działania niepożądane i środki ostrożności

Podobnie jak każdy związek biologicznie aktywny, kannabinoidy mogą wywoływać działania niepożądane. Chociaż potrzebne są dalsze badania nad bezpieczeństwem mniejszych kannabinoidów, posiadamy już sporo danych dotyczących THC i CBD.

Potencjalne działania niepożądane THC:

• Podwyższone tętno
• Suchość w ustach
• Czerwone oczy
• Upośledzenie pamięci
• Trudności w koncentracji
• Wolniejszy czas reakcji
• Lęk lub paranoja

Zaczynanie od niskich dawek THC jest kluczowe, aby uniknąć lub zminimalizować te działania niepożądane, szczególnie jeśli jesteś nowy w stosowaniu marihuany.

Potencjalne działania niepożądane CBD:

• Suchość w ustach
• Zmęczenie lub senność
• Niskie ciśnienie krwi
• Zawroty głowy
• Biegunka
• Zmiany apetytu lub wagi

Zarówno THC, jak i CBD mogą wpływać na działanie leków na receptę, dlatego ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem przed ich użyciem. Dobrą wiadomością jest to, że działania niepożądane kannabinoidów, a zwłaszcza CBD, są stosunkowo łagodne.

Kannabinoidy: Poważna obietnica dla zdrowia i dobrego samopoczucia

Kannabinoidy to naturalne i syntetyczne związki, które mają znaczący potencjał w zarządzaniu różnymi objawami i stanami zdrowotnymi.

Wiele osób korzysta z preparatów na bazie kannabinoidów, aby pomóc w takich dolegliwościach jak przewlekły ból czy problemy ze snem. Nawet jeśli nigdy nie używałeś konopi, już teraz czerpiesz korzyści z endokannabinoidów produkowanych przez twój endokannabinoidowy system.

Warto pamiętać, że potrzebne są dalsze badania, aby w pełni zrozumieć potencjał kannabinoidów. Zawsze należy priorytetowo traktować bezpieczeństwo i podejmować świadome decyzje dotyczące ich stosowania.