CBD w stwardnieniu rozsianym: Co dotychczas mówi nauka?

Najważniejsze wnioski:

• Badania kliniczne sugerują, że CBD i inne kannabinoidy mogą pomóc w łagodzeniu objawów stwardnienia rozsianego (MS), takich jak sztywność mięśni, ból, problemy ze snem i dysfunkcje pęcherza.

• Większość dowodów ogranicza się do badań wykorzystujących preparaty konopne z równą ilością CBD i THC. Potrzebne są dalsze badania dotyczące czystego CBD i formuł pochodzących z konopi (wysokie CBD/niskie THC).

• Choć CBD jest ogólnie bezpieczne i ma minimalne skutki uboczne, może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami stosowanymi w leczeniu MS. Najlepiej skonsultować się z lekarzem, jeśli przyjmujesz jakiekolwiek leki na receptę.

• Coraz więcej osób jest zainteresowanych stosowaniem CBD w leczeniu stwardnienia rozsianego.

Ankieta przeprowadzona przez SM Society UK wykazała, że 1 na 5 pacjentów rozważałoby stosowanie konopi lub produktów związanych z konopiami w celu złagodzenia objawów SM.

To ma sens, ponieważ tradycyjne leczenie może mieć poważne skutki uboczne, podczas gdy konopie i CBD postrzegane są jako bezpieczniejsze alternatywy.

Choć wczesne badania sugerują, że CBD może być pomocne, potrzebne są dalsze wysokiej jakości badania kliniczne. Oto, co mówi nauka na temat stosowania CBD w leczeniu stwardnienia rozsianego.

Co mówią badania nad CBD?

Wczesne badania sugerują, że CBD, THC, inne kannabinoidy oraz konopie w całości mogą przynosić korzyści w przypadku stwardnienia rozsianego (MS).

Jednak większość dostępnych badań dotyczy zarówno całych roślin konopi, jak i Sativexu, leku konopnego o proporcjach 1:1 THC/CBD, więc trudno ocenić, w jakim stopniu CBD przyczynia się do korzystnych efektów.

Jedno z najbardziej istotnych badań dotyczyło wpływu oleju konopnego o niskiej dawce (bogatego w CBD, bogatego w THC lub 1:1) u 29 osób z MS, wykazując, że redukuje intensywność bólu, spastyczność i problemy ze snem, a jednocześnie jest bezpieczne i dobrze tolerowane.

Spastyczność mięśni a CBD

Sztywność i skurcze mięśni, określane jako spastyczność, są powszechnym objawem MS, a jedno z badań sugeruje, że około 84% pacjentów na to cierpi.

Jedno z przeglądów systematycznych z 2019 roku, obejmujące 14 badań, wykazało, że 42-83% pacjentów z MS przyjmujących Sativex doświadczyło 20% redukcji w wynikach spastyczności. Lek był dobrze tolerowany, bez poważnych skutków ubocznych, nawet przy wysokiej zawartości THC.

Inna próba kliniczna z 2012 roku oceniała korzyści ze stosowania palonej marihuany w leczeniu spastyczności mięśni. W przeciwieństwie do placebo, konopie indyjskie okazały się bardziej skuteczne w łagodzeniu objawów.

CBD a walka z bólem

Ból to kolejny powszechny i osłabiający objaw MS, z którym CBD może pomóc. Badanie z 2016 roku oceniło wpływ Sativexu na zarządzanie bólem u pacjentów z MS, donosząc o znaczącej redukcji bólu neuropatycznego.

W międzyczasie, w badaniu z 2012 roku z udziałem 303 pacjentów z neuropatycznym bólem związanym z MS, stwierdzono, że Sativex był lepszy od placebo w łagodzeniu bólu. Podobne badanie z 2018 roku również wykazało znaczną redukcję bólu u 19 pacjentów z MS.

CBD ma poprawę snu

Istnieją także dowody, że kannabinoidy mogą pomagać w zasypianiu; szacuje się, że połowa pacjentów z stwardnieniem rozsianym doświadcza bezsenności.

Przegląd z 2007 roku dotyczący Sativexu w kontekście snu wykazał, że przynosi zauważalne korzyści pacjentom z MS i innymi przewlekłymi stanami bólowymi, około 40-50% uczestników osiągajągnęło dobrą lub bardzo dobrą jakość snu.

Funkcja pęcherza i kannabidiol

Pacjenci z MS często doświadczają dysfunkcji pęcherza, z którą CBD może również pomóc. W badaniu z 2017 roku wśród pacjentów z MS stwierdzono, że Sativex zmniejszał objawy "nadaktywnego pęcherza".

Podsumowując, kannabinoidy, takie jak CBD i THC, mają realny potencjał w łagodzeniu objawów MS. Najnowszy przegląd z 2023 roku, który analizował 25 badań klinicznych z udziałem 3763 uczestników, stwierdził, że:

• Kannabinoidy znacząco redukują spastyczność mięśni
• Wykazują pewną poprawę w przewlekłym bólu
• Poprawiają ogólne wrażenie pacjentów na temat ich zdrowia

Jednak przegląd wezwał do dalszych badań i zgłosił, że wiele osób zaprzestało leczenia z powodu skutków ubocznych i zwiększonego ryzyka zaburzeń neurologicznych i psychiatrycznych, prawdopodobnie związanych z wysoką dawką THC.

Jak CBD pomaga w stwardnieniu rozsianym?

CBD jest jednym z wielu aktywnych związków obecnych w roślinie konopi. Może pomóc w zarządzaniu objawami stwardnienia rozsianego na kilka sposobów.

CBD i układ endokannabinoidowy

Naukowcy wciąż ustalają, jak dokładnie działa CBD, ale jednym z mechanizmów z pewnością jest interakcja z układem endokannabinoidowym (ECS).

ECS to złożona sieć sygnalizacyjna, która odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu homeostazy (zdrowia i równowagi). Reguluje ona podstawowe funkcje, takie jak sen, apetyt, emocje, metabolizm, odporność, ból, poznanie i trawienie.

Układ ten składa się z endokannabinoidów (kannabinoidów wytwarzanych przez nasze ciało), które oddziałują z receptorami CB1 i CB2, oraz enzymów, które budują i rozkładają endokannabinoidy.

CBD może wpływać na ECS, zwiększając poziom anandamidu, jednego z dwóch głównych endokannabinoidów. Anandamid jest znany z działania przeciwbólowego i innych korzystnych efektów związanych ze stanem błogości.

CBD i inne układy w organizmie

Inny sposób działania CBD to interakcja z receptorami, które nie są kannabinoidami, takimi jak TRPV1 i TRPV2. TRPV1 zdaje się odgrywać rolę w przekazywaniu informacji o bólu. CBD hamuje receptor TRPV1, co może pomóc w łagodzeniu bólu.

Coraz więcej dowodów sugeruje, że CBD może także pomóc w MS poprzez łagodzenie stanu zapalnego i supresję układu odpornościowego, ponieważ stwardnienie rozsiane jest uważane za chorobę autoimmunologiczną.

Jak najlepiej stosować CBD w przypadku MS?

CBD jest dostępne w różnych formach, w tym olejach, kapsułkach, żelkach, e-papierosach i produktach do stosowania miejscowego. Każda forma CBD ma swoje plusy i minusy.

Ogólnie rzecz biorąc, olej CBD jest najlepszym wyborem, ponieważ ma wysoką biodostępność (wchłanianie), długotrwałe efekty, łatwo można go dawkować oraz jest najbardziej przystępny cenowo.

Możesz także stosować CBD w formie inhalacji, jeśli zależy Ci na szybkich efektach, ale warto pamiętać, że waporyzacja wiąże się z pewnymi ryzykami zdrowotnymi i efekty ustępują szybciej niż w przypadku innych metod - po około 1-4 godzinach.

Inne opcje to żelki i kapsułki, ale mają one jeden istotny minus - z powodu metabolizmu pierwszego przejścia w układzie pokarmowym i wątrobie, tylko niewielka ilość (6-24%) CBD jest wchłaniana i ma korzystny wpływ na zdrowie.

Na koniec, produkty CBD do stosowania miejscowego jak np. maści mogą być pomocne w łagodzeniu spastyczności mięśni lub bólu w konkretnej lokalizacji, ale nie są idealne do ogólnych objawów w całym ciele.

Bez względu na wybór (lub połączenie), zaleca się stosowanie preparatów CBD o pełnym spektrum, ponieważ mogą one oferować większe korzyści dzięki synergii ich wielu korzystnych składników (efekt entourage).

Dawkowanie CBD przy SM

Obecnie nie ma oficjalnie zalecanej dawki CBD w leczeniu stwardnienia rozsianego. Odpowiednia dawka zależy od indywidualnych czynników, takich jak waga ciała, płeć, genetyka oraz rodzaj stosowanego produktu, dlatego konieczne jest podejście spersonalizowane.

Zaleca się metodę „zacznij od niskiej dawki i zwiększaj powoli”(miareczkowanie) - rozpocznij od małej ilości, na przykład 10 mg, i stopniowo zwiększaj dawkę, aż poczujesz pożądane efekty.

Skutki uboczne kannabidiolu

CBD uważane jest za substancję ogólnie bezpieczną i dobrze tolerowaną. Według przeglądu systematycznego z 2020 roku, CBD było dobrze tolerowane i miało łagodne skutki uboczne w większości badań klinicznych. Niektóre potencjalne skutki uboczne związane z CBD obejmują:

• Senność
• Zmęczenie
• Suchość w ustach
• Biegunka
• Zmniejszenie apetytu

Badanie bezpieczeństwa z 2021 roku dotyczące nisko stężonych olejów konopnych w stwardnieniu rozsianym również wykazało, że były one ogólnie bezpieczne i dobrze tolerowane.

Potencjalne interakcje CBD z lekami

CBD może potencjalnie wchodzić w interakcje z lekami dostępnymi bez recepty oraz lekami na receptę, w tym stosowanymi w leczeniu MS.

Ponieważ pacjenci ze stwardnieniem rozsianym mogą przyjmować kilka leków na receptę, istnieje ryzyko interakcji, dlatego ważne jest, aby porozmawiać z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania CBD.

CBD i MS: obiecujące, ale potrzeba więcej badań

CBD i konopie w ogóle zyskują coraz większą uwagę zarówno wśród naukowców, lekarzy jak i osób cierpiących na MS, ponieważ obecne opcje leczenia mogą być nieskuteczne lub powodować znaczne skutki uboczne.

Chociaż potrzebne są dalsze badania - szczególnie nad czystym CBD i ekstraktami pochodzącymi z konopi o pełnym spektrum - obecne dowody sugerują, że kannabinoidy mogą pomóc w objawach MS.

Jeśli rozważasz wypróbowanie CBD, zalecamy wybór wysokiej jakości oleju CBD full spectrum i stopniowe zwiększanie dawki, aż zaczniesz odczuwać pożądaną ulgi.